Snel boos op je kind? Dit helpt bij een kort lontje.

Word jij snel boos op je kind en voel je je daar schuldig over? Ontdek waarom je zo reageert en wat jou écht helpt om kalm te blijven in stressvolle situaties.

Je had het je zó voorgenomen

De eerstvolgende keer zou je rustig blijven wanneer Tim boos wordt. Maar dan ….  Je vraagt Tim of hij zijn speelgoed wil opruimen. “Ik ben bijna klaar,” zegt hij, en speelt rustig verder. Je legt uit dat jullie zo moeten eten, omdat hij straks naar voetbal moet. “Ik heb geen zin in eten.” Je houdt vol: “We eten spaghetti en dat vind jij toch zo lekker?”

Bam. Foute boel.

Tim wordt boos en schreeuwt: “Dat lust ik helemaal niet!” En daar ga je. Je voelt de frustratie opkomen. Ondanks dat je het zo druk hebt, ben je zojuist toch nog even snel naar de winkel gegaan, speciaal voor hem, omdat je weet dat hij spaghetti zo lekker vindt. Je zegt hem dat met duidelijke iritatie in je stem. “Dat is helemaal niet waar! Ik vind spaghetti vies!” En dan begint hij met zijn speelgoed te gooien. Daarbij raakt hij per ongeluk een vaas.  Kapot.

En …. je lontje is op. Weg is jouw goede voornemen. Je bent boos en dat mag hij ook weten.

Dan komen de schuldgevoelens

Terwijl Tim huilend op zijn kamer zit, voel jij je boos, moe en teleurgesteld. Waarom gaat het toch steeds weer mis? “Hij weet toch dat we moeten eten? Dat we afspraken hebben?”

Als je weer wat gekalmeerd bent, komen de schuldgevoelens. “Ik had niet zo boos mogen worden. Hij deed het niet expres. Hij kan er ook niets aan doen dat ik het zo druk heb en mij zo gestrest voel. Wat ben ik voor moeder dat ik zo uit mijn slof schiet?”

De ander is de trigger, niet de oorzaak van jouw korte lontje

Wanneer we boos zijn, hebben we vaak in eerste instantie de neiging om de schuld bij de ander te leggen.

“Zij deed…”

“Hij begon…”

“Ik kan er niks aan doen dat ik zo reageer, want …”

Vul maar in. We kunnen vaak duizend en één redenen bedenken waarom het terecht is dat we boos worden. En eerlijk is eerlijk: soms klinkt het ook best logisch.

Er zijn mensen die hierin blijven steken en die het terecht blijven vinden dat ze boos zijn. Maar meestal, als we weer wat rustiger zijn, kunnen we erover nadenken en ons eigen aandeel zien.

Maar dan komen de schuldgevoelens, gevoelens van frustratie en machteloosheid. Je wilt je niet zo gedragen. Je doet zo je best. Waarom lukt het maar niet?

Waarom word ik steeds weer boos en lukt het me niet om rustig te blijven?

Wanneer we kalm zijn, kunnen we met ons bewuste brein bedenken hoe we willen reageren. Maar zodra er stress bij komt kijken, neemt ons onderbewuste het in meer of mindere mate over. En in dat onderbewuste zitten onze automatische overlevingsmechanismen.

Boos worden is er één van. Het hoort bij de ‘vecht’-reactie. (De andere reacties zijn: vluchten, bevriezen of aanpassen.)

Boos worden is geen bewuste keuze. Het is een automatische stressreactie.

Waarom lukt het de ene keer wel – en de andere keer niet?

Dat heeft te maken met hoe gestrest je op dat moment al bent. Wanneer je gestrest bent, staat je brein al in meer of mindere mate in de alarmstand, ‘code oranje’. Eén trigger erbij, en je schiet door naar ‘code rood’.

Als je ontspannen bent, zal je brein niet zo snel in de alarmstand schieten.

Ook kan het zijn dat situaties ogenschijnlijk gelijk zijn (iedere morgen weer datzelfde gedoe met het aankleden van je dochter) maar dat een bepaalde opmerking, blik of toon iets in jouw triggert waardoor je ontploft.

Jouw (boze) reacties komen uit je onderbewustzijn

Laten we eens gaan kijken naar de triggers. Wat maakt dat een bepaalde opmerking, blik of situatie je zo kan raken? Ook dit heeft weer te maken met ons onderbewustzijn.

Onze gedachtes, gevoelens en gedragingen worden grotendeels aangestuurd door ons onderbewuste. Dit onderbewuste wordt gevormd/geprogrammeerd in onze eerste 7 levensjaren. Deze programmering ontstaat door wat we in die periode meekrijgen van onze omgeving (met name van onze ouder(s)), door wat ons verteld wordt, wat we aanvoelen en wat we meemaken.

Vervolgens gedragen wij ons in ons verdere leven op de manier waarop we geprogrammeerd zijn.

Dus stel: Je bent als baby heel erg geschrokken van een zwarte hond. Jaren later ben je bang voor de lieve labrador van de buren, ook al weet je rationeel dat hij niets doet. Verstandelijk weet je het wel, maar de ervaring die in jouw onderbewuste is opgeslagen, is sterker.

Of: Je had een boze, ongeduldige vader waar je als kind voor op je hoede was. Je nam je voor: “Zo ga ik nooit doen tegen mijn kinderen.” De frustratie en schuldgevoelens zijn groot wanneer je op een dag merkt dat je meer op je vader lijkt dan je lief is. Jij reageert vanuit je programmering, dat wat jouw vader je heeft laten zien.

Of misschien had je een moeder die er emotioneel niet echt voor je was. Je ging je als kind heel erg aanpassen in de hoop haar aandacht en liefde te krijgen. Dit aanpasgedrag vertoon je als volwassene nog steeds, waardoor het je maar niet lukt om ‘nee’ te zeggen en je eigen grenzen aan te geven.

Je bewustzijn kan sterk zijn. Maar je onderbewuste is sterker.

Alle goede voornemens ten spijt, zolang er in het onderbewuste nog saboterende gedachtes of negatieve ervaringen zitten, zullen deze het winnen. Jouw onderbewuste is vele malen sterker dan je bewuste.

Wat gebeurde er nou écht tussen Tim en zijn moeder?

Nu even terug naar het begin van dit verhaal. Waarom werd Tim boos op zijn moeder terwijl hij prima weet dat hij naar voetbal moet en dat hij moet opruimen voordat ze gaan eten?

Tim was bijna klaar met spelen. Hij wilde het nog even afmaken. In plaats van dat zijn moeder begrip toont, begint ze uit te leggen waarom hij moet stoppen. De kans is groot dat hij zich op dat moment niet gehoord en begrepen voelde door zijn moeder.

En dat geeft stress.

Het brein komt in ‘code oranje’. Tim begint argumenten te bedenken. Moeder legt nog meer uit. Tim voelt zich nog minder begrepen en gehoord en de stress wordt erger. Het brein schiet compleet in ‘code rood’, de overlevingsstand en Tim heeft een woedeaanval.

Wat gebeurde er bij moeder? Naast dat zij zich niet gehoord en begrepen voelde door Tim, voelde zij zich ook nog eens niet gewaardeerd. Ondanks alle drukte is ze toch nog naar de winkel gegaan om iets lekkers voor hem te halen en dan reageert hij zo! Dit gaf haar stress (naast alle stress die ze al had) en toen ze ook nog eens schrok van het vallen van de vaas, schoot ook zij in haar overlevingsmechanisme – vechten.

En dan dat schuldgevoel

Nadat moeder weer rustiger was geworden, kon ze goed over de situatie nadenken en begrip hebben voor Tim. Ze weet rationeel wel dat Tim haar wel hoort, begrijpt en waardeert. Maar in haar onderbewuste zitten saboterende gedachtes en ervaringen.

Als kind is haar geleerd dat ouders het voor het zeggen hebben. ‘Hun wil is wet’. Daardoor voelde ze zich vaak niet gezien, niet gehoord en niet gewaardeerd. Dit heeft zij als kind als overtuigingen in haar onderbewustzijn geprogrammeerd. Wanneer een van deze overtuigingen getriggerd wordt, geeft dit stress en schiet moeder in haar overlevingsmechanisme.

Wat kun je doen om dit patroon te doorbreken?

1. Breng in kaart wat jou stress geeft. Doe dit bijvoorbeeld samen met je partner. Kijk per punt: Kan dit anders?

2. Plan regelmatig ontspanmomenten in. Waar laad jij van op? Wandelen? Hardlopen? Een boek? Yoga? Vriendin bellen? Vaak weten we wel wat ons helpt maar nemen we er niet de tijd voor. Dit kan komen omdat we onszelf te veel wegcijferen. Dus ….

3. Zet jezelf op één.  Niet als egoïsme. Maar als basis. Pas als jij goed voor jezelf zorgt, kun je er echt voor een ander zijn.

4. Zoek hulp. Lukt het niet, ondanks je inzet Dan zit er waarschijnlijk iets in je onderbewuste dat tegenwerkt. Dit kunnen opgeslagen negatieve ervaringen of saboterende overtuigingen zijn zoals:

“Niemand begrijpt mij.”

“Ik ben niet goed genoeg.”

“Ik ben een slechte moeder”.

Het goede nieuws is dat je deze kunt transformeren. Blijvend.

Het kan dus anders

Weet dat je je programmering kunt veranderen. Op een snelle en eenvoudige manier. Zonder veel gepraat en zonder het oprakelen van je verleden. Zonder dat je ‘perfect’ hoeft te zijn.

Je hoeft het niet alleen te doen.